Acromyrmex coronatus
podrodzina:Myrmicinae; plemię:Attini

Gatunek występujący w Ameryce Południowej od Gwatemali po Brazylię i Ekwador. Jest to gatunek zamieszkujący górskie lasy deszczowe, niespotykany na nizinach. Stosunkowo odporny na chłód jak na gatunki tropikalne. Gniazduje na polanach śródleśnych. Podobnie jak mrówki z rodzaju Atta uprawia grzyby na sporządzonym przez siebie nawozie - w tym celu największe robotnice wyprawiają się po liście, drobne gałązki i płatki kwiatów, zanoszą je do gniazda i przekazują je mniejszym odpowiedzialnym za siekanie i przeżuwanie owych liści na miazgę i układaniu ich na kupkach kompostu, a także "zakażaniu" grzybnią. Występuje tu, jak wynika z tego opisu, polimorfizm i polietyzm kastowy. Kolonie są duże (kilkanaście tysięcy robotnic), chociaż do rozmachu prezentowanego przez Atta (kilka milionów robotnic) jest im daleko, gniazda zresztą też są mniejsze - z jedną lub wieloma centralnie położonymi gigantycznymi komorami i całą serią mniejszych. Jest uznawana za groźnego szkodnika - ze względu na duży rozmiar (a co za tym idzie - spore zapotrzebowanie pokarmowe) kolonii potrafi ogołacać całe ogródki warzywne, czy sady. Żeruje zarówno w dzień jak i w nocy. Niezwykle ciekawy jest fakt, iż mrówki te na drodze ewolucji utraciły zdolność do wydzielania części własnych enzymów trawiennych (spokrewnione z nimi mrówki z rodzaju Atta zdolność tę utraciły całkowicie), głównie chodzi o proteinazy. Grzyb dostarcza ich w jedzonych przez te mrówki gongilidiach (później, po wykorzystaniu, wracają one z powrotem do grzyba w nawozie). Co ciekawe, mrówki te, jako jedne z nielicznych zwierząt, potrafią samodzielnie syntetyzować w swoich gruczołach wargowych chitynazę (enzym rozkładający chitynę - wielocukier budujący m.in. ściany komórkowe grzybów, ale także i pancerze owadów). Robotnice, oprócz konsumpcji grzybowych gongilidiów (będących podstawowym pokarmem dla larw), odżywiają się również sokiem ścinanych przez siebie roślin, który, będąc bogatym w węglowodany, dostarcza im pokarmu energetycznego. Królowa natomiast karmiona jest składanymi przez robotnice jajami troficznymi - jaja te są niezdolnymi do rozwoju, produkowanymi przez jajniki robotnic, swoistymi wysokobiałkowymi omletami. W przeciwieństwie do mrówek z rodzaju Atta, mrówki z rodzaju Acromyrmex zakładają gniazda na drodze częściowo klasztornej. Królowa wychodzi co jakiś czas zebrać trochę materiału roślinnego potrzebnego do rozwoju grzyba, który sama obrabia. Sam grzyb, dla ochrony przed patogenami mogącymi znajdować się w glebie, lub też przyniesionymi przez królową podczas wyjść, jest odizolowany od podłoża. Czasami bywa on zawieszony na jakimś korzonku, czasami ułożony na małym kamyczku zastępującym stolik, a czasami nawet na skrzydle, które królowa oderwała sobie po locie godowym.


Robotnice Acromyrmex coronatus pracujące przy zbieraniu liści. Autorem zdjęć jest Alex Wild, twórca fotogalerii www.myrmecos.net