Acromyrmex versicolor
podrodzina:Myrmicinae; plemię:Attini

Znana z terenu Arizony mrówka hodująca grzyby. Jej habitat jest dość nietypowy jak na grzybiarki, gniazduje ona bowiem w cieniu nielicznych drzew porastających tu i ówdzie arizońską pustynię. Kopce wokół wejść do gniazda są zazwyczaj wielkości całkiem przyzwoitego kapelusza. W porach furażowania mrówki te wysyłają całe kolumny dużych robotnic z kasty zbieraczek na okoliczne drzewa po świeży materiał roślinny. Materiał ów po odtransportowaniu do gniazda przejmowany jest przez mniejsze robotnice, które tną go na małe kawałki i przekazują jeszcze mniejszym siostrom przeżuwającym go na papkę i układającym na kupkach kompostu, a także transplantującym nań grzybnię. Wytwarzane przez grzyby tzw. gongilidia (nazywane również mrówczą kalarepą) są podstawowym pokarmem tych mrówek. Jak więc widać, opanowały one do perfekcji rolnictwo. Warto nadmienić, że w związku z przyjmowaniem stałego pokarmu u mrówek tych zupełnie zanikła trofalaksja. Ich loty godowe, odbywające się zwykłe w ciepłe, słoneczne poranki po gwałtownej ulewie, są niesamowitym zjawiskiem. Tysiące samców formują wraz z samicami godowy rój - poszczególne osobniki lądują później na ziemi i kopulują - zwykle jedna królowa jest zaplemniana przez wiele samców. Gdy uzna ona, że ma już dość nasienia, gwałtownie odpycha pozostałych zalotników, nierzadko mocno ich kąsając i odlatuje, by na drodze pleometrozji (współpracy wraz z kilkoma innymi królowymi) założyć nowe mrowisko. Po osiągnięciu przez kolonię odpowiednich rozmiarów, nadmiarowe królowe są eksterminowane przez robotnice tak, że w dojrzałej kolonii znajduje się tylko jedna składająca jaja królowa. Oczywiście zakładająca gniazdo królowa w specjalnej kieszeni na spodzie jamy gębowej przenosi fragmencik grzybni zabranej z macierzystego gniazda, którym opiekuje się równie czule co pierwszym potomstwem, dopóki nie będzie ono w stanie przejąć wszystkich robotniczych funkcji w gnieździe. W przeciwieństwie do mrówek z rodzaju Atta, mrówki z rodzaju Acromyrmex zakładają gniazda na drodze częściowo klasztornej. Królowa wychodzi co jakiś czas zebrać trochę materiału roślinnego potrzebnego do rozwoju grzyba, który sama obrabia. Sam grzyb, dla ochrony przed patogenami mogącymi znajdować się w glebie, lub też przyniesionymi przez królową podczas wyjść, jest odizolowany od podłoża. Czasami bywa on zawieszony na jakimś korzonku, czasami ułożony na małym kamyczku zastępującym stolik, a czasami nawet na skrzydle, które królowa oderwała sobie po locie godowym. Często królowe Acromyrmex versicolor zakładają gniazdo na drodze pleometrozji (czyli współpracy pomiędzy dwiema królowymi). W takim wypadku tylko jedna z samic wychodzi po materiał roślinny, podczas gdy druga pozostaje w gnieździe, opiekując się rozwijającym się potomstwem i grzybnią. Po wylęgu pierwszego pokolenia robotnic, inaczej niż bywa to u większości gatunków praktykujących pleometrozję, królowe nie przejawiają agresji wobec siebie i spokojnie koegzystują, stojąc we dwójkę na czele rosnącej w siłę kolonii. Niezwykle ciekawy jest fakt, iż mrówki te na drodze ewolucji utraciły zdolność do wydzielania części własnych enzymów trawiennych (spokrewnione z nimi mrówki z rodzaju Atta zdolność tę utraciły całkowicie), głównie chodzi o proteinazy. Grzyb dostarcza ich w jedzonych przez te mrówki gongilidiach (później, po wykorzystaniu, wracają one z powrotem do grzyba w nawozie). Co ciekawe, mrówki te, jako jedne z nielicznych zwierząt, potrafią samodzielnie syntetyzować w swoich gruczołach wargowych chitynazę (enzym rozkładający chitynę - wielocukier budujący m.in. ściany komórkowe grzybów, ale także i pancerze owadów). Robotnice, oprócz konsumpcji grzybowych gongilidiów (będących podstawowym pokarmem dla larw), odżywiają się również sokiem ścinanych przez siebie roślin, który, będąc bogatym w węglowodany, dostarcza im pokarmu energetycznego. Królowa natomiast karmiona jest składanymi przez robotnice jajami troficznymi - jaja te są niezdolnymi do rozwoju, produkowanymi przez jajniki robotnic, swoistymi wysokobiałkowymi omletami.


Głowa robotnicy Acromyrmex versicolor. Autorem fotografii jest Dale Ward, twórca strony http://www.tightloop.com/ants.
Robotnica Acromyrmex versicolor. Autorem fotografii jest Dale Ward, twórca strony http://www.tightloop.com/ants.

Samiec Acromyrmex versicolor. Autorem fotografii jest Dale Ward, twórca strony http://www.tightloop.com/ants.