Gatunek znajdowany w koronach dużych drzew, gdzie drąży gniazda. Gatunek ten jest monoginiczny, niemniej jednak polikaliczny - jego gniazda rozsiane są po całej koronie zamieszkiwanego drzewa. Pojedyncza kolonia może liczyć do dziesięciu tysięcy osobników. Mrówka ta odbywa loty godowe na początku pory deszczowej. Jest to gatunek polimorficzny, przy czym żołnierze z charakterystycznie wykształconą w zatyczkę głową bronią wejść do gniazda, pełniąc rolę strażników przy drzwiach, a właściwie samych drzwi. Jest to jeden z nielicznych gatunków potrafiących się przeciwstawić atakom mrówek nomadnych - gruby pancerz sprawia, że żołnierze są całkowicie niewrażliwi na ataki z ich strony - taktyka obronna polega zazwyczaj na tym, że kilku żołnierzy wychodzi z gniazda i prowadzi walkę, zaś reszta blokuje otwory wejściowe swymi głowami tak, że nic nie jest się w stanie wcisnąć do środka. Oprócz tego żołnierze bezustannie patrolują powierzchnię ziemi otaczającą drzewo macierzyste, podczas gdy robotnice minor specjalizują się w żerowaniu w koronie tegoż drzewa. Jedną z ciekawszych umiejętności gatunku, przebadaną dopiero niedawno jest umiejętność kierowania swoim lotem w przypadku odpadnięcia od macierzystego drzewa (odpadnięcie to może być celowe - jeżeli robotnica czuje się zagrożona przez jakiegoś ptaka odżywiającego się mrówkami, sama rzuca się w dół) - upadek mrówki na ziemię skończyłby się tragicznie - trafiłaby do zupełnie obcego sobie środowiska pełnego drapieżników. Spadająca robotnica tak manewruje odnóżami i odwłokiem, że wytwarza pewną siłę nośną i ląduje zawsze na pniu macierzystego drzewa, kierując się wzrokiem podczas swojego lotu. Cephalotes atratus żywi się nektarem z miodników pozakwiatowych, ale także i z kwiatów, spadzią hodowanych przez siebie pluskwiaków, opadłymi owocami, padliną, a także poluje na powolne stawonogi. Ciekawostką jest fakt, iż jest on także amatorem ptasich odchodów, które zapewniają źródło azotu.

Robotnica Cephalotes atratus. Autorem zdjęcia jest Alex Wild, twórca fotogalerii www.myrmecos.net.

Robotnica Cephalotes atratus. Autorem zdjęcia jest Alex Wild, twórca fotogalerii www.myrmecos.net.