Znana jako hurtnica czarna lub hurtnica zwyczajna. Wyjątkowo pospolita mrówka europejska, stanowi podstawę myrmekofauny miast, w przyrodzie gnieździ się w ziemnych gniazdach, czasem z kopcami ziemnymi pełniących funkcję klimatyzatorów (są one skonstruowane tak, że zapewniają ciągły obieg powietrza oraz właściwą temperaturę), w miastach gniazduje pod chodnikami, pod asfaltem, znajdując wyjścia w szczelinach. Kolonie liczne, zawierają do dziesięciu tysięcy robotnic. Mrówka monoginiczna, chociaż często przy zakładaniu kolonii występuje pleometrozja (współpraca kilku królowych - po osiągnięciu przez kolonię odpowiednich rozmiarów, nadmiarowe królowe są zabijane). Robotnica mierzy od 3,5 do 5 mm, barwa zmienna od szarobrunatnej do prawie czarnej, zdarza się, że z jaśniejszym tułowiem. Królowa znacznie większa (8-9 mm), brunatnoczarna. Samiec tego samego koloru, co królowa, aczkolwiek mniejszy (3,5 - 5 mm). Loty godowe odbywają się od czerwca do sierpnia, pierwsza rójka zwykle jest bardzo liczna i odbywa się na znacznych terytoriach - często później miejskie chodniki pokryte są setkami królowych usiłujących założyć gniazdo (z mojej własnej obserwacji wynika, że po pierwszej rójce zagęszczenie królowych wynosi średnio około dwóch na metr kwadratowy). Ze względu na taką liczebność królowych często również i liczebność młodych kolonii staje się duża, a konkurencja pomiędzy nimi bardzo zażarta. I wtedy właśnie dochodzi do rabowania kolonii słabszych przez te silniejsze - mrówki organizują najazdy na sąsiednie młode kolonie, wynosząc całe potomstwo, a nierzadko również i młode robotnice, które dopiero co się wylęgły z poczwarek. Reszta robotnic z pokonanej kolonii często przyłącza się dobrowolnie do kolonii zwycięskiej, wynosząc z macierzystego gniazda resztki potomstwa. Bywa, że również sama królowa przechodzi do zwycięskiego gniazda, gdzie jeszcze ma jakąś, niewielką bo niewielką, ale jednak, szansę przeżycia i zastąpienia prawowitej matki. Ciekawe jest postępowanie Lasius niger wobec intruzów z innych gatunków na roślinach, na których wypasa mszyce - otóż robotnice napotkawszy przedstawiciela obcej kolonii chwytają go i, nie czyniąc mu krzywdy, zrzucają go z rośliny, co zwykle zniechęca go do powrotu. Jak już wspomnieliśmy, mrówka ta hoduje mszyce tak jak ludzie hodują bydło - analogia ta jest o tyle trafna, że hurtnica hoduje mszyce tak dla wydzielanej przez nie spadzi, jak i dla ich mięsa (po to ostatnie sięga, gdy kolonii zaczyna brakować pokarmu białkowego, bądź też gdy hodowla jest tak duża, że zaspokaja z nadwyżką zapotrzebowanie na spadź - nadmiarowe mszyce są wtedy zjadane, a robotnice nie muszą wyprawiać się na niebezpieczne polowania). Bywa nawet, że - tak jak ludzie hodują różne rasy krów, jedne mleczne, inne mięsne - Lasius niger hodują różne gatunki mszyc, jedne dla spadzi, inne dla mięsa. Gatunek ten wykazuje bardzo dużą odporność na zatopienie - eksperymenty pokazały, że w warunkach niskiej temperatury i całkowitego zalania wodą królowe przeżywają pięć tygodni, zaś robotnice nawet i siedem - w przyrodzie zaś zawsze gdzieś pomiędzy cząsteczkami ziemi czy korzeniami roślin uwięzną jakieś bańki powietrza, co tylko zwiększa szanse tych mrówek na przeżycie w przypadku długotrwałej powodzi. Jest to możliwe dzięki znacznemu obniżeniu poziomu metabolizmu, które mrówki te wykazują w odpowiedzi na długotrwały kontakt z wodą. U mrówki tej występuje typowy polietyzm wiekowy. Najmłodsze robotnice opiekują się potomstwem i królową, zaś starsze zajmują się zdobywaniem pokarmu. Jeżeli chodzi o wiek, w którym młoda robotnica zaczyna wychodzić na zewnątrz, to jest on kwestią zmienności osobniczej. Niektóre mrówki wyprawiają się po pokarm już w wieku pięciu dni, inne dopiero w wieku dni dwudziestu. Młode furażerki kierują się głównie śladami zapachowymi pozostawionymi przez starsze siostry, doświadczone robotnice zaś polegają głównie na orientacji wzrokowej. Warto zauważyć, że zmiana ról jest niewątpliwie związana z dojrzewaniem fizjologicznym - piastunki, w przeciwieństwie do furażerek (które, jak już powiedzieliśmy, orientują się za pomocą wzroku) są zupełnie niewrażliwe na światło. Warto dodać, że mrówka ta oznacza swoje terytorium przy pomocy znajdujących się na stopach gruczołów. Można także nadmienić, iż praktykuje ona rekrutację masową, a robotnica, która natrafiła na obfite źródło pokarmu, znaczy szlak zapachowy nie tylko wracając do gniazda, ale również w momencie, gdy zdecyduje się z tego gniazda wyjść i ponownie udać do odkrytego przez siebie źródła.

Robotnice Lasius niger. Autorem fotografii jest Alex Wild, twórca fotogalerii www.myrmecos.net.