Oecophylla longinoda
podrodzina:Formicinae; plemię:Oecophyllini

Mrówki te, zwane także tkaczkami lub prządkami, żyją w zbudowanych przez siebie na drzewach gniazdach z liści. Podczas ich konstrukcji całe rzesze robotnic major ciągną liść w jedną stronę; gdy dwa liście są w zbyt dużej odległości, mrówki tworzą żywe łańcuchy. Wprost zaskakująca jest ich koordynacja. Następnie robotnice sklejają brzegi liści jedwabiem, używając jako tubek kleju swych... larw. Larwy podczas tej czynności całkowicie nieruchomieją, robotnica maca czułkami krawędź liścia, a następnie larwę i przytyka ją do krawędzi. Na ten sygnał larwa zaczyna snuć jedwabną przędzę. Co dziwniejsze, larwy te, w przeciwieństwie do większości innych larw w podrodzinie Formicinae nie używają przędzy do budowy własnych kokonów; przepoczwarzają się gołe. Robotnice major, stanowiące liczniejszą z dwóch kast występujących u tych mrówek, oprócz konstrukcji gniazd, odpowiedzialne są także za żerowanie oraz obronę kolonii. Mniej liczne robotnice minor opiekują się potomstwem i królową, a także zajmują się wypasem hodowanych wewnątrz gniazd, dostarczających spadzi, symbiotycznych czerwców. Taka synchronizacja nie byłaby możliwa bez odpowiedniej komunikacji; mrówki te wykształciły najbardziej skomplikowany system porozumiewania się. Język ten składa się z około pięćdziesięciu chemicznych słów, które, uzupełniane przez sygnały dotykowe mogą utworzyć kilkaset mrówczych zdań. Przykładowo: prządka może zaalarmować swe siostry na dwa sposoby: podbiegając do jakiejś i kiwając się w przód i w tył, wymachując czułkami, lub feromonalnie, poprzez kolejno wydzielane feromony: pierwszy z nich - heksanal - zwraca uwagę mrówek i powoduje, że zaczynają one machać czułkami, starając się wyłapać kolejne feromony; drugi - heksanol - zachęca mrówkę do biegu w stronę źródła alarmu; trzeci z nich - undekanon - wywołuje agresję i chęć gryzienia każdego obcego przedmiotu; czwarty i ostatni - butyloktenal - wzmaga agresję. Warto zauważyć, że pojedyncza duża kolonia może kontrolować nawet kilka sąsiednich drzew. Co ciekawe, posterunków granicznych (a więc najbardziej wystawionych na atak) strzegą stare robotnice, zbyt niedołężne, żeby opiekować się larwami - jest to zupełne przeciwieństwo sytuacji, która występuje u ludzi, gdzie na wojnę wysyła się młodych mężczyzn. Ciekawe jest to, że mrówkom tym zdarza się polować również na drobne kręgowce - widywano je taszczące małe ptaki po pionowym pniu drzewa, ukazuje to w pełni ich siłę i zdolność do grupowej pracy. Dość ciekawy jest fakt, iż mrówki te, posiadające gniazda w całej koronie drzewa, zmieniają je w zależności od pory roku. Po każdej równonocy przenoszą się odpowiednio na północną lub południową stronę drzewa, aby uzyskać optymalną (czytaj: najwyższą) temperaturę. Królowa też często zmienia gniazdo - po pierwsze z powodów wymienionych przed chwilą, po drugie, jako że wczesne stadia rozwoju larwalnego i jaja wymagają wysokiej wilgotności, przeprowadzka następuje zawsze wtedy, gdy liście aktualnie zajmowanego gniazda usychają. Podczas takiej przeprowadzki królowa otoczona jest przez sporą eskortę robotnic major, biegnących po obu jej stronach, a także włażących dosłownie na jej grzbiet i przykrywających ją swoim ciałem. Kolonie O. longinoda, ściśle monoginiczne (lecz polikaliczne - zajmują liczne gniazda na kilku sąsiadujących drzewach), liczą do pięciuset tysięcy robotnic. Jest to mrówka bardzo silnie terytorialna - pojedyncza robotnica z obcej kolonii wywołuje rekrutację setek robotnic, które szybko i sprawnie rozpłaszczają ją na podłożu, ciągnąc za nogi i czułki, a następnie siekają na drobne kawałeczki - już po usunięciu intruza robotnice pozostają jeszcze długo na miejscu incydentu, patrolując je uważnie. Fakt takiej agresji przy konfliktach sprawia, że pomiędzy dwiema koloniami tego gatunku zawsze występuje pas ziemi niczyjej, gdzie żadna mrówka nie odważa się wchodzić.


Robotnica Oecophylla longinoda alarmuje współtowarzyszki. Prawa autorskie do fotografii posiadają Edward O. Wilson oraz Bert Hölldobler.
Dwie robotnice - minor oraz major - Oecophylla longinoda. Autorem zdjęcia jest Alex Wild, twórca fotogalerii www.myrmecos.net.

Gotowe gniazdo Oecophylla longinoda. Autorem zdjęcia jest Alex Wild, twórca fotogalerii www.myrmecos.net.