Pachycondyla villosa
podrodzina:Ponerinae; plemię:Ponerini

Pospolity kostarykański nizinny gatunek. Robotnice duże, łatwo zauważalne, żerują na niskiej roślinności. Drapieżne. Gatunek oportunistyczny, gniazdujący we wszelkich dostępnych szczelinach jak dziuple, podstawy pędów ananasowatych, porzucone gniazda innych mrówek etc - zwykle gniazda znajdują się na drzewach. Mrówki te są bardzo agresywne. Gniazda są dość często zakładane na drodze pleometrozji (wspólnie przez dwie królowe), niemniej jednak haplometrozja również występuje. Kolonie zakładane na drodze pleometrozji o wiele szybciej osiągają sporą liczebność ze względu na większą ilość królowych. W dodatku w przypadku gdy gniazdo zakładają dwie królowe, w wyniku rytualnych pojedynków ustalają one hierarchię - dominująca pozostaje w gnieździe i opiekuje się rozwijającym się potomstwem, podczas gdy zdominowana wychodzi polować i przynosi pokarm. Gdy wyklują się pierwsze robotnice, również i ona przestaje opuszczać gniazdo. Ponieważ - w przeciwieństwie do większości gatunków praktykujących pleometrozję - po wykluciu pierwszych robotnic nie następuje redukcja liczby królowych, taki sposób zakładania gniazda prowadzi do trwałej poliginii, a królowe żyją ze sobą w zgodzie. Wśród robotnic wykształca się ścisły polietyzm - część robotnic zajmuje się żerowaniem, część budową gniazda, część opieką nad potomstwem - w tej ostatniej czynności pomagają im przez całe swoje życie królowe. W przypadku śmierci królowej robotnice zaczynają między sobą walczyć poprzez rytualne pojedynki polegające na wzajemnym okładaniu się czułkami (podobnie jak u Harpegnathos saltator) w celu ustalenia hierarchii - te położone najwyżej uzyskują prawo do rozrodu. Wykazano także ciekawy imprinting u młodych królowych - zakładając gniazdo wybierają zwykle takie środowisko, w jakim się wychowały - czyli np. jeżeli macierzyste gniazdo znajdowało się pod ananasem, będą usiłowały założyć gniazdo również pod ananasem. Często żywią się nektarem z miodników pozakwiatowych, przynosząc go do gniazda w formie kropli rozpiętej pomiędzy żuwaczkami. Mrówki te ogólnie mają spore zdolności do nauki - przykładowo szybko się uczą, że podczas walki z niebezpieczną potencjalną zdobyczą jak np. żołnierze termitów należy składać czułki - nie jest to bynajmniej umiejętność wrodzona.


Robotnica Pachycondyla villosa. Autorem zdjęcia jest Alex Wild, twórca fotogalerii www.myrmecos.net.