Południowoamerykańska Pseudomyrmex ferrugineus należy do jednych z najdziwniejszych mrówek świata. Nie w wyglądzie, gdyż ten ma charakterystyczny dla własnej podrodziny - wydłużone odwłoki, żądła itp. Otóż żyje ona w ścisłej symbiozie z... akacjami. Królowa, szukając miejsca na gniazdo zawsze wybiera cierń akacji. Ciernie te są puste w środku, tak więc są idealnym schronieniem dla rozwijającej się, szybko rosnącej kolonii. Pierwsze pokolenie robotnic rzadko opuszcza swój cierń, właściwie tylko dla zdobycia pokarmu, ale już wkrótce pojawiają się następne robotnice i kolonia zasiedla kolejne ciernie i zaczyna patrolować dzień i noc calutkie drzewo. Kolonia rozwija się szybko, w drugim roku rozwoju liczy już zwykle ponad tysiąc robotnic - i wtedy też osiąga dojrzałość płciową i zaczyna produkować samce i uskrzydlone królowe - w trzecim roku zaś zwykle liczebność kolonii przekracza cztery tysiące robotnic. Największa znaleziona kolonia tego gatunku liczyła 12 269 robotnic będących córkami pojedynczej królowej. W dojrzałej kolonii królowa wykazuje daleko posuniętą fizjogastrię. Akacja wytwarza dwa rodzaje cierni - jedne twarde, drugie miękkie. Królowa, dla lepszej ochrony, zamieszkuje zazwyczaj cierń twardy, natomiast robotnice gnieżdżą się w cierniach miękkich. Akacja dokarmia mrówki wydzielając nektar w specjalnych nektarnikach u podstaw liści, a także wytwarzając specjalnie dla mrówek wysokobiałkowe wyrośla na końcu liści, tzw. ciałka Belta (wygląda na to, że są one jedynym pokarmem larw - larwy mają nawet specjalne przystosowanie fizjologiczne polegające na wykształceniu swoistej kieszeni, do której robotnice wpychają owe ciałka pokarmowe). Oprócz tego mrówki hodują dające spadź czerwce wewnątrz swych gniazd. Tak podkarmiane mrówki mają się świetnie, ale co ma z tego akacja? Otóż mrówki są jakby jej strażą przyboczną - zabijają wszystkie szkodniki, jakie tylko spróbowałyby zaatakować akację, co więcej usuwają wszystkie pędy roślinne w odległości metra, co powoduje, że żadne pnącze nie będzie odbierało wody i składników pokarmowych akacji. Jak wykazały badania owa symbioza ma charakter mutualistyczny - mrówki nie potrafią się gnieździć gdzie indziej niż w akacji, a ta z kolei pozbawiona opieki mrówek szybko ginie zagłuszona przez inne rośliny i pożarta przez szkodniki. Mrówki te są tak agresywne, że bez problemu potrafią przepędzić nawet duże roślinożerne kręgowce, boleśnie je żądląc. Przez tubylców akacja jest nazywana drzewem zdrady, ponieważ, gdy przyłapią oni kobietę na cudzołóstwie, przywiązują ją na jeden dzień do tego drzewa. Biorąc pod uwagę agresywność Pseudomyrmex, kobieta taka ma dużo szczęścia, jeśli w ogóle przeżyje...

Robotnica Pseudomyrmex ferrugineus. Autorem zdjęcia jest Alex Wild, twórca fotogalerii www.myrmecos.net.