Gatunek ten występuje na południu Europy, północy Afryki a także na zachodzie Azji. W Polsce znany jest z jednego jedynego stanowiska w Nadnidziańskim Parku Krajobrazowym. Jest to gatunek ciepłolubny, zamieszkuje stepy, łąki, czasami (choć dość rzadko) również świetliste, ciepłe lasy. W przeciwieństwie do Camponotus fallax, z którym łatwo go pomylić po wyglądzie, gniazduje wyłącznie w ziemi, często pod kamieniami. Jak wszystkie mrówki z rodzaju Camponotus, gatunek ten posiada polimorficzną kastę robotnic (robotnice minor mierzą około 5 mm, robotnice major 8 mm, w wyniku allometrii mają one nieproporcjonalnie dużą głowę). Mrówka ta jest monoginiczna, loty godowe odbywa od maja do czerwca. Królowa mierzy do 11 mm.

Robotnica minor Camponotus piceus. Fotografia pochodzi z serwisu photos.fourmis.free.fr/, autorem jest user Cekiki.