Polyergus breviceps
podrodzina:Formicinae; plemię:Formicini

Polyergus breviceps jest typowym przedstawicielem amerykańskich mrówek amazonek. Jak wszystkie amazonki, również i ta mrówka uprawia dulozję. Po odbyciu lotu godowego królowa odrywa sobie skrzydełka, po czym przypuszcza atak na gniazdo mrówek Formica z grupy fusca. Atak jest bardzo sprawny - królowa bez chwili wahania wchodzi do gniazda i przy pomocy węchu kieruje się w stronę królowej Formica - na wszelkie próby obrony ze strony robotnic Formica odpowiada zdecydowanym atakiem - czy to przeszywając ich pancerze swoimi budzącymi grozę sierpowatymi żuwaczkami, czy też przy pomocy chemicznych substancji propagandowych, skutecznie odstraszających Formica. Po odnalezieniu królowej Formica, Polyergus atakuje ją bez pardonu, przeszywając jej ciało wspomnianymi mandibulami - atak ten może trwać nawet pół godziny, w jego przerwach amazonka intensywnie zlizuje wyciekającą z ran królowej pierwomrówki krew - najprawdopodobniej po to, by samemu przesiąknąć feromonami królowej pierwomrówek (udowodniono że królowa Polyergus nie potrafi dokonać inwazji na pozbawione królowej grupy robotnic - z braku samicy nie jest w stanie nabyć ich zapachu i po intensywnych walkach w końcu zostaje pokonana). Po zabiciu prawowitej władczyni mrowiska, królowa Polyergus przejmuje władzę - zbiera rozrzucone po komorze kokony z poczwarkami, układa je na jeden stos i zasiada na nim niczym na tronie. Podbite pierwomrówki akceptują samicę Polyergus i rozpoczynają wychów jej potomstwa. Królowa może też zdecydować się na dwa inne sposoby zakładania kolonii. Mianowicie czasami po locie godowym wraca do macierzystego gniazda, by wyruszyć na podbój kolonii Formica (Serviformica) sp. wraz z wyprawą po niewolnice. Ewentualnie dziewicza królowa wyrusza wraz z rajdem i przywołuje samce przy pomocy feromonu seksualnego wydzielanego przez gruczoły żuwaczkowe, tak że kopulacja odbywa się w drodze. Jak u wszystkich amazonek, robotnice nie potrafią wykonywać żadnych prac w gnieździe - ich sierpowate żuwaczki świetnie przystosowane są do walki, ale zupełnie nie nadają się do prac budowlanych czy opieki nad potomstwem - wszystkie prace spadają więc na niewolnice Formica z grupy fusca. Mimo iż prawowita królowa została zabita, w gnieździe nie zaczyna brakować siły roboczej, ponieważ robotnice Polyergus urządzają regularne wyprawy do okolicznych gniazd pierwomrówek, skąd rabują poczwarki (wychowywane później na niewolników w macierzystym gnieździe). Wyprawy inicjowane są przez pojedyncze zwiadowczynie, które, zlokalizowawszy gniazdo pierwomrówek, przy pomocy szlaków feromonowych w krótkim czasie są w stanie zrekrutować nawet do tysiąca sióstr. Podczas wypraw po niewolników robotnice Polyergus posługują się tą samą bronią, co ich matka - a więc sierpowatymi żuwaczkami oraz feromonem propagandowym, odstraszającym mrówki próbujące rozpaczliwie bronić swego potomstwa - użycie feromonu sprawia, że straty w robotnicach tak po jednej jak i drugiej stronie konfliktu są minimalne - jest to bardzo korzystne dla amazonek, gdyż niewielkie straty po stronie przeciwnika oznaczają, że będzie on w stanie wychować szybko sporą ilość nowego potomstwa - z którego część oczywiście znów zostanie zrabowana. Dorosła kolonia zawiera około dwóch i pół tysiąca amazonek i ponad sześć tysięcy niewolnic.


Robotnice Polyergus breviceps oraz ich niewolnice z gatunku Formica argentea. Autorem zdjęcia jest Alex Wild, twórca fotogalerii www.myrmecos.net.
Słynne sierpowate żuwaczki Polyergus breviceps. Autorem zdjęcia jest Alex Wild, twórca fotogalerii www.myrmecos.net.
Królowa Polyergus breviceps. Autorem zdjęcia jest Alex Wild, twórca fotogalerii www.myrmecos.net.
Robotnica Polyergus breviceps. Autorem zdjęcia jest Alex Wild, twórca fotogalerii www.myrmecos.net.