Występujący na południu Europy gatunek charakteryzujący się czerwoną głową i odwłokiem w kształcie "kropli". Jest on poliginiczny, dietę ma typowo mrówczą - a więc odżywia się spadzią hodowanych przez siebie mszyc oraz upolowanymi drobnymi stawonogami. Mrówki te gniazdują pod korą drzew, gdzie robotnice budują kartonowe przegródki z przeżutego drewna oraz z wydzieliny gruczołów głowowych. Najchętniej zamieszkiwany przez nie jest dąb korkowy (Quercus suber), chociaż oczywiście nie ograniczają się one do jednego gatunku drzewa. Ba! W dobie powszechnego oszczędzania energii i związanych z tym dociepleń budynków mieszkalnych mrówki te zaczęły zasiedlać polistyrenowe panele izolacyjne. Gatunek ten lubi świetliste, dobrze nasłonecznione i stosunkowo suche lasy, unika lasów wilgotnych. Robotnica mierzy 3 - 5 mm, królowa 8 - 9,5 mm, zaś całkowicie ciemnobrunatny (w przeciwieństwie do pozostałych kast posiadających charakterystyczną czerwoną głowę) samiec zbliżony jest rozmiarami do najmniejszych robotnic i mierzy około 3,5 mm. Mrówka ta jest ofiarą pasożytnictwa troficznego ze strony Camponotus lateralis. Mrówki te odnajdują jej szlaki pokarmowe i wykorzystują odnalezione z mozołem przez zwiadowców Crematogaster źródła pożywienia. Co gorsza, Crematogaster są w stosunku do Camponotus praktycznie bezbronne, gdyż gatunek ten uodpornił się na ich jad. Zazwyczaj, gdy gatunek ten zamierza się bronić, unosi odwłok, wysuwa żądło i wydziela na jego końcu maleńką kropelkę cieczy pochodzącej z dwóch gruczołów - Dufoura oraz jadowego. Na skutek kontaktu zachodzi pomiędzy tymi cieczami reakcja, skutkująca z jednej strony wydzieleniem feromonu alarmującego współtowarzyszki, zaś z drugiej powstaniem zabójczej broni chemicznej - jad nakładany jest na ofiarę przy pomocy żądła (które w toku ewolucji utraciło zdolność przebijania skóry kręgowców czy kutikuli owadów). Pierwszym wyraźnym działaniem jest odstraszenie intruza, drugim, objawiającym się po dłuższym czasie i tylko jeśli intruz był dostatecznie mały, jest jego śmierć.

Robotnice Crematogaster scutellaris. Autor fotografii nieznany, pochodzi ona z serwisu www.lamarabunta.org