Ectatomma tuberculatum
podrodzina:Ectatomminae; plemię:Ectatommini

U mrówek tych badano dość ciekawe zachowanie związane z pobieraniem nektaru z miodników pozakwiatowych (głównie u roślin z rodzaju Passiflora oraz Inga). Mianowicie pojedyncza robotnica "zajmuje się" pojedynczym miodnikiem. Cierpliwie czeka przy nim, aż odpowiednia porcja nektaru zostanie przezeń wydzielona, zbierając ją pomiędzy rozciągniętymi żuwaczkami. Gdy kropla osiągnie już naprawdę imponujące rozmiary, jest odtransportowywana do gniazda. Mrówki te wprawdzie nie są płochliwe, ale z drugiej strony nie są również skore do używania swojego żądła. Ponoć aby zostać użądlonym należy je przez dobre kilka-kilkanaście sekund pościskać w palcach. Jest to gatunek leśny, zamieszkujący zarówno lasy deszczowe jak i bardziej suche. Gniazduje w ziemi w pobliżu korzeni drzew i krzewów, na powierzchni których budowany jest specjalny komin wejściowy mający średnicę około 2 cm, a wysokość sięgającą nawet jednego metra. Gniazdo przyjmuje formę tunelu z kilkoma niewielkimi komorami. Królowa z jajami zazwyczaj znajdują się w komorze położonej najniżej, larwy w pośrednich, zaś poczwarki w tych najbliższych powierzchni. Kolonia liczy zwykle kilkaset robotnic (200-300, chociaż zdarzają się także kolonie liczące więcej niż 400 osobników). Kolonie bywają poliginiczne. Królowa zakłada gniazdo w sposób częściowo klasztorny, a więc po wykopaniu pierwszej komory w przeciwieństwie do większości mrówek nie zamyka się w niej, lecz wyrusza na żer. Co ciekawe - po wychowaniu pierwszych robotnic (nanitic) królowa nadal przez jakiś okres czasu współuczestniczy w żerowaniu, pomagając swym córkom, dopiero po jakimś czasie (gdy liczebność robotnic osiągnie kilkanaście sztuk) koncentruje się na składaniu jaj i zaprzestaje opuszczania gniazda. Robotnice są dość agresywne; polują zwykle z zasadzki. Warto dodać, że często ofiarami E. tuberculatum stają się inne mrówki (a także pszczoły), które ośmielą się próbować korzystać z miodników pozakwiatowych okupowanych przez tenże gatunek. Mrówki te żerują przede wszystkim w nocy, chociaż żerowanie w dzień jest również praktykowane jednak z mniejszym nasileniem. O zmierzchu zwykle cała chmara robotnic masowo udaje się na żer, by powrócić do gniazda o świcie. U mrówki tej występuje dość typowy polietyzm wiekowy. Najmłodsze robotnice początkowo są nieaktywne (dopóki nie osiągną wieku trzydziestu dni), potem opiekują się potomstwem. Starsze (od sześćdziesięciu pięciu dni) zajmują się między innymi konstrukcją gniazda i innymi pracami domowymi. Jeszcze starsze (od dziewięćdziesięciu pięciu dni) pełnią rolę strażniczek przy wejściu. Natomiast robotnice, które przekroczyły wiek stu dwudziestu pięciu dni zajmują się żerowaniem. Mrówka ta żyje w symbiozie z Crematogaster limata - często gniazduje w pobliżu gniazd Crematogaster, a te o zmierzchu zazwyczaj wchodzą całą chmarą do komina wejściowego Ectatomma i czyszczą ich pancerze nierzadko oblepione nektarem, który mógłby stać się pożywką dla chorobotwórczych drobnoustrojów.


Robotnica Ectatomma tuberculatum. Autorem zdjęcia jest Alex Wild, twórca fotogalerii www.myrmecos.net.

Robotnica Ectatomma tuberculatum. Autorem zdjęcia jest Alex Wild, twórca fotogalerii www.myrmecos.net.

Robotnica Ectatomma tuberculatum trzymająca pomiędzy żuwaczkami kroplę nektaru. Autorem zdjęcia jest Alex Wild, twórca fotogalerii www.myrmecos.net.