Mrówka rudnica to typowy przedstawiciel europejskiej (w tym także polskiej) myrmekofauny leśnej. Ona i pokrewny (dla laika nie do rozróżnienia) gatunek - F. polyctena (mrówka ćmawa) budują gniazda ziemne przykryte ogromnymi (często ponad 1m) kopcami z igliwia i drobnych gałązek na skraju lasów i na słonecznych polanach. Kopce owe są, co ciekawe, w pełni klimatyzowane - dzięki odpowiedniemu układowi przestrzennemu (większa powierzchnia od południowej strony), a także rozkładowi wewnętrznych kanałów, zachodzi stały obieg powietrza wewnątrz kopca wywoływany przez zjawisko konwekcji. Mrówki często samodzielnie otwierają, bądź też zasypują wyloty kanałów wentylacyjnych, w zależności od warunków panujących na zewnątrz gniazda. Rudnica występuje zarówno w formie monoginicznej (jedna królowa) jak i poliginicznej (wiele królowych) i polikalicznej. Często przy zakładaniu mrowiska zachowuje się jak pasożyt czasowy mrówek z podrodzaju Serviformica (wnika do ich gniazda, zabija prawowitą królową i zajmuje jej miejsce). Duże, poliginiczne kolonie rozmnażają się też przez podział. Duża; robotnica mierzy 4,5 - 9 mm; czoło, wierzch głowy i odwłok brunatne, reszta ciała brunatnoceglasta; tułów zwykle z niedużą, ciemniejszą plamą. Królowa bardzo podobna, ale większa (9,5 - 11 mm). Samiec tych rozmiarów co królowa, ale cały czarny; jaśniejsze tylko nogi i czułki. Występuje typowy dla Formica polietyzm kastowy - robotnice największe najwięcej czasu spędzają w gnieździe, a żerowanie jest pozostawione robotnicom średnim i małym. Warto zauważyć, że mrówki te są niezwykle pożyteczne, gdyż tępią wiele szkodników leśnych, są wyspecjalizowanymi i perfekcyjnymi myśliwymi. Ich ofiarami padają nie tylko bezkręgowce, ale również małe kręgowce - jaszczurki, drobne leśne gryzonie etc. Nie gardzą także padliną - duża kolonia jest w stanie oczyścić z mięsa do gołego szkieletu sporą sarnę w mniej-więcej tydzień. Wprawdzie nie posiadają one żądeł, ale są zdolne do przegryzienia ludzkiej skóry, a ranę polewają kwasem mrówkowym. Królowa ostatnie jaja składa we wrześniu, zimują tylko osobniki dorosłe oraz poczwarki, mrowisko zapada w anabiozę w listopadzie, budząc się na wiosnę, jednak znane są przypadki, gdy w cieplejsze styczniowe dni pojedyncze robotnice wybudzone ze snu zimowego ruszją na łowy. Ponieważ na wiosnę brakuje mszyc (spadź stanowi 60% ich pokarmu), mrówki polują na drobne bezkręgowce, a larwy karmią pokarmem zmagazynowanym jeszcze jesienią. Gatunek ten jest silnie terytorialny, jednakże pomiędzy obcymi koloniami nie dochodzi do wyniszczających wojen, lecz wszelkie niesnaski rozwiązywane są przy pomocy turniejów, podobnie jak u amerykańskiego Myrmecocystus mimicus. Przeciwnicy stają naprzeciw siebie na wyprostowanych nogach i wygrażają sobie odwłokami, przyjmując pozycję taką jak do pryskania jadem - niemniej jednak żaden jad nie zostaje wystrzelony. Cała zabawa polega na tym, by przestraszyć przeciwnika i zmusić go do ustąpienia.

Robotnica Formica rufa niosąca do gniazda upolowaną gąsienicę. Autor zdjęcia nieznany.

Robotnica Formica rufa. Autor zdjęcia nieznany.